Założenia Programu
Program profilaktyki raka piersi skierowany jest do grupy kobiet najbardziej zagrożonych rakiem piersi – w wieku od 50 do 69 lat (w tym przedziale wiekowym choroba występuje najczęściej).
Badanie wykonywane jest okresowo:
- co 24 miesiące u kobiet w wieku od 50 do 69 lat;
- co 12 miesięcy u kobiet w wieku od 50 do 69 lat, u których wystąpił rak piersi wśród członków rodziny (u matki, siostry lub córki) lub mutacje w obrębie genów BRCA 1 lub BRCA.
W większości przypadków (około 95% badanej populacji) wynik badania jest prawidłowy, to znaczy, że na zdjęciach mammograficznych nie uwidoczniono niepokojących objawów.
W przypadku gdy wynik badania mammograficznego jest nieprawidłowy, kobieta zostaje skierowana do kolejnego etapu programu, w którym dokonuje się pogłębionej diagnostyki zmian, zauważonych na zdjęciach mammograficznych.
Badania przesiewowe skierowane są do osób zdrowych, niemających objawów choroby. Ich celem jest wykrycie najwcześniejszych oznak nowotworu lub stanu przednowotworowego, możliwych do ujawnienia przy pomocy testu przesiewowego (w tym wypadku mammografii), zanim pojawią się kliniczne symptomy choroby.
Kobiety, które zgłaszają dolegliwości chorobowe w obrębie piersi powinny być diagnozowane w ramach porad w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, a nie w ramach programu przesiewowego. Dlatego Panie odczuwające jakiekolwiek, niezwiązane z fizjologicznym cyklem niepokojące objawy, powinny zgłosić się jak najszybciej do lekarza POZ, ginekologa lub onkologa (w celu odbycia takiej wizyty nie jest wymagane skierowanie), aby rozpocząć odpowiednie postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne.
Programem nie mogą być objęte kobiety, które już wcześniej leczyły się z powodu nowotworu piersi o charakterze złośliwym.
Badania skierowane są do osób uprawnionych do świadczeń opieki zdrowotnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych ( Dz.U. 2018 poz. 188).
Program składa się z dwóch etapów:
Aby wykonać bezpłatne badanie należy zgłosić się do placówki, która wykonuje badania mammograficzne w ramach Programu.
Jeżeli w przeszłości były wykonywane badania mammograficzne, zaleca się zabranie ze sobą wyniku i dokumentacji zdjęciowej w celu porównania z badaniem obecnym.
Badanie kliniczne piersi – oglądanie i badanie palpacyjne piersi oraz okolicznych węzłów chłonnych.
Biopsja cienkoigłowa piersi (BAC) – procedura w trakcie której z podejrzanej zmiany w piersi, przy pomocy cienkiej igły pobierany jest aspirat komórkowy. Preparaty cytologiczne oceniane są mikroskopowo pod kątem występowania ew. zmian złośliwych, przez lekarza patologa.
Biopsja gruboigłowa – biopsja przezskórna wykorzystująca igłę tnącą, przy pomocy której pobiera się fragment tkanki do oceny histologicznej (bez konieczności wykonywania operacji). Do tej kategorii należy również biopsja gruboigłowa wspomagana próżnią (VAB).